Rookmelders: dit moet je weten over de batterijen
In heel ons land zijn rookmelders in woningen ondertussen verplicht. Die rookmelders werken op batterijen. Welke types bestaan er, hoeveel plaats je er, hoe weet je wanneer de batterij leeg is en hoe zorg je ervoor dat ze een tweede leven krijgt? Daar kom je snel achter.
Wist je dat er een belangrijke ‘schuilplaats’ voor batterijen is bijgekomen? Inderdaad, sinds rookmelders of branddetectiesystemen in België verplicht zijn in alle woningen zijn er ook weer meer batterijen bijgekomen. Batterijen die na het einde van hun eerste leven, hun weg naar recyclage moeten vinden. Want zo kunnen ze aan hun tweede leven beginnen.
Het nieuw leven van batterijen begint bij een Bebat inzamelpunt.
Waarom rookmelders?
Brandgevaar heeft altijd bestaan. Maar het aantal woningbranden in ons land daalt niet, integendeel. Het zijn er zo’n 12.000 per jaar, met 120 doden als gevolg. Rookmelders zijn dus echte lifesavers, net zoals veel andere apparaten die op batterijen werken en levens redden.
Hoeveel rookmelders – en waar?
Hoeveel rookmelders je verplicht bent te voorzien, varieert volgens het gewest.
Vlaanderen
Alle woningen, ook studentenkamers bijvoorbeeld, vallen onder de wettelijke verplichting. Per verdieping moet er minstens één rookmelder hangen. In kamerwoningen - waar kamers worden verhuurd, bv. studentenkoten - moet ook in elke kamer een rookmelder zijn. Het is aan te raden om rookmelders te plaatsen in elke ruimte waar je doorheen moet op weg van de slaapkamer naar buiten, de kortste vluchtweg.
Kelders en zolders die rechtstreeks toegankelijk zijn, moeten minstens één rookmelder hebben. Dat is ook het geval voor kelders of zolders met een technische installatie, ook in appartementsgebouwen en kamerwoningen. Een woning die niet voldoet is ‘niet-conform’: een probleem voor de verhuurder die een conformiteitsattest aanvraagt.
Wallonië
Ook in Wallonië is één rookmelder per bewoonbare verdieping verplicht, ongeacht de oppervlakte. Ook een kleinere studio of een zolderverdieping die bewoond wordt, valt onder deze regel. Gemeenschappelijke delen van een gebouw vallen buiten deze verplichting (zoals trappenhallen in appartementsgebouwen), tenzij ze behoren tot een privéwoning.
De Waalse overheid beschouwt een verdieping als bewoonbaar wanneer deze:
- Fysiek toegankelijk is (trap, vaste ladder)
- Potentieel gebruikt wordt om te wonen (dus ook zolders en kelders als die ingericht zijn of kunnen worden)
Brussel
Rookmelders zijn in het Brussels gewest verplicht in bijna alle woningen. Ze zijn verplicht in woningen die:
- Gehuurd worden (huurcontract of medehuurcontract)
- Onderverhuurd zijn
- In mede-eigendom worden bewoond
- In collectieve huisvesting vallen (bv. studentenhuisvesting, opvanghuizen)
- Of gewoon bewoond worden door anderen dan de eigenaar
In het geval van een huurwoning is de verhuurder verantwoordelijk voor de installatie van de rookmelders.
Waar moet je in Brussel de rookmelders plaatsen?
Samengevat:
- Verplicht: langs de ontruimingsweg in elke ruimte vanaf de deur van de slaapkamer tot aan de uitgang.
- Daarnaast: op elk niveau van de voning (gelijkvloers, verdiepingen, bewoonbare zolder/kelder)
Welke rookmelders?
Rookmelders zijn er in alle maten en kleuren. De ene werkt onafhankelijk, de andere is verbonden met een brandmeldingssysteem. Tegenwoordig zijn de meeste rookmelders voorzien van een batterij en werken ze optisch: ze reageren wanneer rook voorbij hun oogje passeert. Je hoeft ze niet aan te sluiten op het elektriciteitsnet en worden ook autonome rookmelders genoemd.
Waarin verschillen rookmelders van elkaar? Een belangrijke factor is het type batterij - en dus ook de levensduur van die batterij. De goedkoopste melders hebben een 9V-batterij die je jaarlijks moet vervangen. Duurdere toestellen hebben ingebouwde lithium-batterijen die 5 tot 10 jaar meegaan, even lang als de rookmelder. De prijs voor een rookmelder varieert van 3,99 euro tot een 10-voud ervan.
Welke batterijen zitten er in de rookmelders?
Hoe lang de batterij van een rookmelder meegaat, verschilt van toestel tot toestel. Ze kan ook langer of korter leven naargelang van de omgevingstemperatuur, hoe vaak het toestel getest wordt en hoe vaak het alarm afgaat. Toch zijn er een paar vuistregels:
- Rookmelder met 9 volt-batterij: om het jaar vervangen.
- Rookmelder met AA-batterijen: om de 2 à 3 jaar vervangen.
- Rookmelder met lithium-batterij, die onder de vorm van een 9V-batterij kunnen verschijnen of als drie lithium-knoopcellen van 3V: tussen de 5 en 10 jaar, zie verpakking.
- Draadloos koppelbare brandmelders met 9V- en AA-batterijen: 9V-batterij (voor alarmfunctie) +/- jaarlijks vervangen, AA-batterijen (voor koppelfunctie) om de 2 à 3 jaar vervangen.
- Draadloos koppelbare brandmelders met lithium-batterij: 10 jaar, zie verpakking.
Soms is de batterij ingebouwd en dien je het hele toestel te vervangen van zodra de batterij leeg is. Dit kan wel een goede keuze zijn, want dan ben je meteen 10 jaar veilig, zonder dat je eraan moet denken om de batterijen tijdig te vervangen. Let wel: van zodra het toestel begint te piepen - zo om de 40 à 60 seconden - is dit een waarschuwingssignaal dat de batterij leeg is. Vervang dan zo snel mogelijk de batterij. Of het hele toestel, indien de batterij ingebouwd is.
Let ook op als je de batterij voortijdig vervangt: besteed er extra aandacht aan omdat ze waarschijnlijk nog wel meer stroom bevat dan een echt lege batterij.
Hoe de batterijen vervangen?
Bij elke rookmelder hoort een handleiding, in een bijsluiter of op de verpakking. Daarin wordt meestal ook uitgelegd hoe je batterijen moet verwijderen en vervangen.
- Maak het toestel open en klik de batterijen er voorzichtig uit.
- Overloop vooraf even enkele aandachtspunten voor het veilig verwijderen van batterijen, zeker wanneer ze blijken te lekken. (Raak ze dan niet aan met je blote handen.)
- Plak bij 9V-batterijen de polen best af met een stukje tape. Dan kunnen ze geen kortsluiting krijgen met knoopcelbatterijen die in de buurt komen.
- Plaats het juiste type batterijen terug, met de nodige aandacht voor de polariteit (+ en -).
- Vervang je het volledige toestel? Breng het dan naar een inzamelpunt voor klein elektro.
Video
Vind je de handleiding niet terug? Dan kan je die ook online proberen te vinden. Of de handelaar contacteren.
