Rookmelders: dit moet je weten over de batterijen
Wist je dat er een belangrijke ‘schuilplaats’ voor batterijen is bijgekomen? Inderdaad, sinds rookmelders of branddetectiesystemen ook in Vlaanderen verplicht zijn in alle woningen (in Wallonië was dat al zo, in Brussel enkel in huurwoningen) zijn er ook weer meer batterijen bijgekomen. Batterijen die na het einde van hun eerste leven, hun weg naar recyclage moeten vinden. Want zo kunnen ze aan hun tweede leven beginnen.
Het tweede leven van batterijen begint bij een Bebat inzamelpunt.
Waarom rookmelders?
Brandgevaar heeft altijd bestaan. Maar het aantal woningbranden in ons land daalt niet, integendeel. Het zijn er zo’n 12.000 per jaar, met 120 doden als gevolg. Rookmelders zijn dus echte lifesavers, net zoals veel andere apparaten die op batterijen werken en levens redden.
Per jaar zijn er zo'n 12.000 woningbranden met 120 doden als gevolg. Rookmelders zijn dus echte lifesavers.
Hoeveel rookmelders - en waar?
Hoeveel rookmelders je verplicht bent te voorzien, varieert volgens het gewest.
Vlaanderen
Alle woningen, ook studentenkamers bijvoorbeeld, vallen onder de wettelijke verplichting. Per verdieping moet er minstens één rookmelder hangen. In kamerwoningen - waar kamers worden verhuurd, bv. studentenkoten - moet ook in elke kamer een rookmelder zijn. Het is aan te raden om rookmelders te plaatsen in elke ruimte waar je doorheen moet op weg van de slaapkamer naar buiten, de kortste vluchtweg.
Kelders en zolders die rechtstreeks toegankelijk zijn, moeten minstens één rookmelder hebben. Dat is ook het geval voor kelders of zolders met een technische installatie, ook in appartementsgebouwen en kamerwoningen. Een woning die niet voldoet is ‘niet-conform’: een probleem voor de verhuurder die een conformiteitsattest aanvraagt.
Er bestaat een overzichtelijke folder met alle nuttige info hierover.
Wallonië
In Wallonië hangt het verplichte aantal rookmelders af van de oppervlakte. In een appartement tot 80 m² volstaat één rookmelder. Is de flat groter? Dan moeten het er twee zijn. In een huis is één rookmelder per verdieping verplicht. Is die verdieping groter dan 80 m², dan moet je 2 rookmelders hangen. Vanaf 4 rookmelders moeten die met elkaar in verbinding staan.
Waar precies moet je in Wallonië de rookmelders plaatsen?
Een rookmelder plaats je in principe in de eerste binnenruimte of kamer op de verdieping die nog geen rookmelder heeft, namelijk in:
- de hal of overloop die toegang geeft tot slaapkamers;
- de inkomhal;
- de kamer waarin het bovenste deel van de trap uitkomt;
- de ruimte naast de keuken;
- de kamer zelf;
- elke andere bewoonde kamer.
In de meeste gevallen:
- in kleine flats wordt de rookmelder geplaatst in de hal die toegang geeft tot de kamers;
- in grotere flats en woningen zonder verdieping wordt de rookmelder geplaatst in de inkomhal of de woonkamer;
- in huizen en appartementen met verdiepingen worden rookmelders geplaatst op de overloop boven, in de inkomhal (dicht bij de bewoonde kamers) en in voorkomend geval, op de overloop die toegang geeft tot zolderkamers of in de zolderkamer zelf, rechts van de trap die er toegang toe geeft.
Brussel
Rookmelders zijn in het Brussels gewest alleen verplicht in huurwoningen. De eigenaar moet zorgen voor aankoop en installatie. In elke ruimte vanaf de slaapkamerdeur tot aan de uitgang moet een rookdetector hangen. Ofwel aangesloten op het stroomnet (dan volstaat een noodbatterij), ofwel met een lithium-batterij met minimum 5 jaar levensduur.
Waar moet je in Brussel de rookmelders plaatsen?
Samengevat:
- Verplicht: langs de ontruimingsweg in elke ruimte vanaf de deur van de slaapkamer tot aan de uitgang.
- Daarnaast: in elke slaapkamer indien de deuren 's nachts gesloten zijn.
- Optimaal: in de woonkamer voor extra beveiliging.
Tip: plaats geen rookmelder
- nabij een open venster of een verluchtingsopening;
- in de badkamer, de keuken of een andere ruimte waar veel rook aanwezig is;
- in stookplaatsen of koude ruimten;
- in de garage: daar kunnen uitlaatgassen het alarm in werking zetten
Welke rookmelders?
Rookmelders zijn er in alle maten en kleuren. De ene werkt onafhankelijk, de andere is verbonden met een brandmeldingssysteem. Tegenwoordig zijn de meeste rookmelders voorzien van een batterij en werken ze optisch: ze reageren wanneer rook voorbij hun oogje passeert. Je hoeft ze niet aan te sluiten op het elektriciteitsnet en worden ook autonome rookmelders genoemd.
Waarin verschillen rookmelders van elkaar? Een belangrijke factor is het type batterij - en dus ook de levensduur van die batterij. De goedkoopste melders hebben een 9V-batterij die je jaarlijks moet vervangen. Duurdere toestellen hebben ingebouwde lithium-batterijen die 5 tot 10 jaar meegaan, even lang als de rookmelder. De prijs voor een rookmelder varieert van 3,99 euro tot een 10-voud ervan.
Let wel: rookmelders die in België verkocht worden, moeten altijd aan de Belgische norm NBN EN 14604 voldoen en CE-keuring hebben.
Welke batterijen zitten er in de rookmelders?
Hoe lang de batterij van een rookmelder meegaat, verschilt van toestel tot toestel. Ze kan ook langer of korter leven naargelang van de omgevingstemperatuur, hoe vaak het toestel getest wordt en hoe vaak het alarm afgaat. Toch zijn er een paar vuistregels:
- Rookmelder met 9 volt-batterij: om het jaar vervangen.
- Rookmelder met AA-batterijen: om de 2 à 3 jaar vervangen.
- Rookmelder met lithium-batterij, die onder de vorm van een 9V-batterij kunnen verschijnen of als drie lithium-knoopcellen van 3V: tussen de 5 en 10 jaar, zie verpakking.
- Draadloos koppelbare brandmelders met 9V- en AA-batterijen: 9V-batterij (voor alarmfunctie) +/- jaarlijks vervangen, AA-batterijen (voor koppelfunctie) om de 2 à 3 jaar vervangen.
- Draadloos koppelbare brandmelders met lithium-batterij: 10 jaar, zie verpakking.
Het verschil tussen een AA-batterij, 9V-batterij en een lithium-batterij?
Soms is de batterij ingebouwd en dien je het hele toestel te vervangen van zodra de batterij leeg is. Dit kan wel een goede keuze zijn, want dan ben je meteen 10 jaar veilig, zonder dat je eraan moet denken om de batterijen tijdig te vervangen. Let wel: van zodra het toestel begint te piepen - zo om de 40 à 60 seconden - is dit een waarschuwingssignaal dat de batterij leeg is. Vervang dan zo snel mogelijk de batterij. Of het hele toestel, indien de batterij ingebouwd is.
Let ook op als je de batterij voortijdig vervangt: besteed er extra aandacht aan omdat ze waarschijnlijk nog wel meer stroom bevat dan een echt lege batterij.
Hoe de batterijen vervangen?
Bij elke rookmelder hoort een handleiding, in een bijsluiter of op de verpakking. Daarin wordt meestal ook uitgelegd hoe je batterijen moet verwijderen en vervangen. Maak het toestel open en klik de batterijen er voorzichtig uit. Overloop vooraf even enkele aandachtspunten voor het veilig verwijderen van batterijen, zeker wanneer ze blijken te lekken. (Raak ze dan niet aan met je blote handen.) En plaats het juiste type batterijen terug, met de nodige aandacht voor de polariteit (+ en -).
Vind je de handleiding niet terug? Dan kan je die ook online proberen te vinden. Of de handelaar contacteren.
En dan: naar een Bebat inzamelpunt!
Lege batterijen verwijderd? Bewaard buiten het bereik van grijpgrage kinderhandjes en bijhorende mondjes?
Tip 1: Bij 9V-batterijen plak je de polen best af met een stukje tape. Dan kunnen ze geen kortsluiting krijgen met knoopcelbatterijen die in de buurt komen.
Tip 2: Vervang je het volledige toestel? Breng het dan naar een inzamelpunt voor klein elektro.
En dan is het tijd voor een belangrijke volgende actie: breng de batterijen binnen bij een Bebat-inzamelpunt. Want zo kunnen de levensreddende batterijen uit rookmelders binnenkort zelf aan een tweede leven beginnen. Dankzij jou!
