De thuisbatterij op zonnepanelen: een interessante investering?
Sinds Tesla in 2015 uitpakte met de thuisbatterij, gaat het goed met dit toestel voor de thuisopslag van energie, zonne-energie in de meeste gevallen. Na Tesla brachten ook veel andere merken hun eigen versie van de thuisbatterij op de markt.
Is investeren in een thuisbatterij om zelf opgewekte zonne-energie op te slaan nog steeds een interessante investering? Dat ontdek je hier.
Thuisbatterijen in de lift
De recente cijfers spreken boekdelen: het gaat nog steeds hard voor de thuisbatterij. Zo werden er in 2024 maar liefst 73.258 thuisbatterijen geregistreerd bij Fluvius.
Die sterke groei werd geholpen door de overheidspremies, die intussen (sinds eind 2024) zijn afgelopen, maar vooral ook door de afschaffing van de terugdraaiende teller voor bestaande zonnepaneel-installaties in Vlaanderen.
De digitale meter en de thuisbatterij
Overal installeert Fluvius digitale meters. Begin 2025 waren zo’n 66% van de digitale meters geplaatst, maar tegen juli 2029 moet elke Vlaming er één hebben.
Met de digitale meter betaal je enkel voor de exacte hoeveelheid stroom die je van het net afneemt. Voor de stroom die je in het net injecteert, krijg je een vergoeding.
Hoeveel kost een thuisbatterij?
De kostprijs van een thuisbatterij hangt af van een reeks factoren, zoals het merk en het vermogen. Hoe hoger de capaciteit, zowel qua laadvermogen als de snelheid waarmee de stroom kan worden afgegeven, hoe hoger het prijskaartje.
De richtprijs voor een thuisbatterij van 3 kWh is ongeveer 4.000 euro en voor een thuisbatterij van 8 kWh liggen de prijzen tussen 5.000 en 8.000 euro.
Dit stevige bedrag maakt het meestal niet mogelijk om de thuisbatterij even snel terug te verdienen als je zonnepanelen (gemiddeld 8 jaar).
Wat is de terugverdientijd van een thuisbatterij?
Op welke termijn betaalt een thuisbatterij zichzelf terug? Over die terugverdientijd doen nogal wat indianenverhalen de ronde. In realiteit ligt de terugverdientijd van een thuisbatterij op 8 à 14 jaar tot 20 jaar.
- Bereken de terugverdientijd voor jezelf
- Een handig overzicht van de meest gestelde vragen vind je op https://energiesparen.be/thuisbatterij
Hoe rendabel is een thuisbatterij?
Wanneer je de rentabiliteit van een thuisbatterij wilt bekijken, dan zijn er een aantal factoren die een behoorlijke impact hebben;
- Hoeveel energie je in totaal verbruikt als gezin
- Hoeveel je zelf verbruikt van je zonne-energie
- Het vermogen van de thuisbatterij
- Je huidige energiecontract
Voor de meeste van die factoren is optimaliseren de boodschap!
Heb je al een digitale meter, check dan je verbruiksgegevens op mijn.fluvius.be
Hoe kies je de juiste thuisbatterij?
Kies je thuisbatterij in functie van je verbruik (kies ze dus ook niet te groot en te duur).
In 2023 werd het capaciteitstarief ingevoerd, waardoor je nettarieven niet enkel afhankelijk zijn van de hoeveelheid elektriciteit die je verbruikt, maar ook van hoe zwaar je het elektriciteitsnet belast. Om ervoor te zorgen dat de baten voor je thuisbatterij opwegen tegenover de kosten, is het aangeraden om per kWp (kilowattpiek) zonnepanelen een batterij van 1 kWh te voorzien.
Voor een gemiddelde zonnepaneleninstallatie van 4 kWp plaats je idealiter een thuisbatterij van 4 tot 6 kWh.
Tip om het maximum uit je zonnepanelen en thuisbatterij te halen: gebruik zoveel mogelijk van je eigen zonne-energie en houd ook je energiecontract tegen het licht.
Overtollige energie in het net injecteren: hoe zit dat?
Zonnepanelen, een thuisbatterij en de zonne-energie die je niet verbruikt in het net ‘injecteren’, gaan hand in hand. Op dat vlak zijn er in ons land verschillende evoluties aan de gang in de verschillende gewesten. Bekijk ze even hier.
In Vlaanderen
Terugdraaiende teller: prosumententarief of injectietarief
Als eigenaar van zonnepanelen ben je een prosument. Dat betekent dat je gebruik maakt van het elektriciteitsnet, maar ook stroom op het net injecteert. Wie nog geen digitale meter heeft, maar wel een terugdraaiende teller, betaalt elk jaar een forfaitair prosumententarief.
De manier waarop dat tarief wordt aangerekend is sinds 1 juli 2022 veranderd. Het prosumententarief wordt over het jaar verdeeld, volgens het normaal aantal uren zonneschijn per maand. Het prosumententarief blijft gelden zolang je een terugdraaiende teller hebt. Het verdwijnt definitief zodra je overstapt op een digitale meter en wordt dan vervangen door het injectietarief.
Digitale meter: terugleveringscontract
Kies je voor een thuisbatterij, dan is het slim om zo snel mogelijk een digitale meter aan te vragen bij Fluvius.
Met een digitale meter meet je precies hoeveel stroom je afneemt en hoeveel je injecteert op het net. Het prosumententarief valt dan weg.
De energie die je afneemt van het net en de (niet-gebruikte zonne-)energie die je op het net injecteert, worden apart verrekend.
- Je betaalt: energiekosten, distributienettarief en taksen op je volledige (bruto) afname van het net, samengevat als ‘netkosten voor bruto-afname’.
- Je ontvangt: een vergoeding van je energieleverancier voor de hoeveelheid elektriciteit die jij injecteert in het net, vastgelegd in een terugleveringscontract.
Via de V-test van VREG kan je nagaan welk terugleveringscontract de beste terugleververgoeding geeft.
Capaciteitstarief
In 2023 werd het capaciteitstarief ingevoerd. Dat is een andere manier om de netkosten te verdelen over alle afnemers. Het nieuwe capaciteitstarief berekent de kosten voor het gebruik van het elektriciteitsnet niet meer volledig op basis van de hoeveelheid elektriciteit die je afneemt, maar grotendeels op basis van het piekverbruik.
Met andere woorden: het capaciteitstarief houdt rekening met de verbruikspieken van je gezin of woning.
Ook het onderscheid tussen het dag- en nachttarief is verdwenen. De nettarieven die je betaalt, hangen daardoor niet langer af van het moment waarop je verbruikt.
De thuisbatterij zal dan helpen om zo veel mogelijk energie van je zonnepanelen zelf te verbruiken. Je gaat dan minder stroom afnemen van het net, zodat het risico op ‘pieken’ in je verbruik van het net verkleint. Dat betekent een bijkomende besparing.
Een thuisbatterij wordt dus, zeker in Vlaanderen, interessanter dan vroeger.
In Wallonië
Prosumententarief
In 2020 werd in Wallonië ook het prosumententarief ingevoerd. Tijdens de eerste twee jaren kregen de eigenaars van zonnepanelen een factuur voor het prosumententarief, maar ze ontvingen ook een jaarlijkse premie van hun netbeheerder. Daardoor werd de kost van het tarief voor 100% gecompenseerd.
In 2022 en 2023 bleef het Waals Gewest het prosumententarief gedeeltelijk compenseren, maar wel tegen 54,27%. Dat gebeurde nog steeds via een premie betaald door de netbeheerder. De overige 45,73% was dus voor de rekening van de prosumenten. (bron: engie.be)
Vanaf 2024 betalen prosumenten het volledige prosumententarief zonder compensatie.
Als de prosument een elektromechanische meter heeft, is het prosumententarief een vast tarief, gebaseerd op het vermogen van de zonnepanelen (EUR/kVA). Heeft hij daarentegen een digitale meter, dan is het tarief proportioneel. Dat wil zeggen dat het rekening houdt met de verbruikte stroom (EUR/kWh afgenomen van het net). In dat tweede geval bedraagt het prosumententarief maximaal het bedrag van het forfaitaire prosumententarief dat normaal van toepassing is op dat zonnepanelensysteem.
Voor nieuwe installaties die na 1 januari 2024 zijn gecertificeerd, geldt het injectietariefsysteem. In dit systeem worden afname en injectie afzonderlijk gemeten, en betalen prosumenten geen prosumententarief meer.
In Brussel
Injectietarief
Net zoals in Wallonië werd in 2020 een prosumententarief ingevoerd in het Brussels Gewest: een lagere vergoeding voor de stroom die je injecteert.
Sinds 1 november 2021 is in Brussel het systeem met injectietarief van toepassing. Dit systeem vervangt het eerdere compensatiemechanisme en is van toepassing op installaties met een bidirectionele meter, die zowel de afname als de injectie van elektriciteit afzonderlijk registreert. De bidirectionele digitale meter meet de hoeveelheid elektriciteit die je afneemt en die je verbruikt afzonderlijk. Je betaalt de elektriciteit die je van het net afneemt aan het tarief voor afname. Je ontvangt een vooraf bepaald bedrag per kWh geïnjecteerde elektriciteit: het injectietarief. Die vergoeding is afhankelijk van de energieleverancier.
Antwoord op ál je energievragen
Op de site van de CREG, de Commissie voor de Regulering van Elektriciteit en Gas vind je de weg naar betrouwbare antwoorden op al je vragen over de regulering en verrekening van energie.
Je vindt er ook de 3 regulatoren in ons land:
Zij zijn verantwoordelijk voor de organisatie en de werking van de gewestelijke elektriciteits- en aardgasmarkten, adviseren de gewestelijke overheden en controleren de toepassing van decreten en besluiten, keuren de distributienettarieven goed en organiseren een bemiddelingsdienst waar consumenten terechtkunnen bij problemen met hun leverancier of distributienetbeheerder.
Natuurlijk kan je ook terecht bij je energieleverancier met specifieke vragen over jouw situatie in jouw regio.
Is een thuisbatterij een goede investering?
Na al die informatie blijft de hamvraag: is de aanschaf van een thuisbatterij nog interessant?
Zonnepanelen verlagen je energiefactuur. En met een thuisbatterij verbruik je meer van je zelfgeproduceerde energie uit zonnepanelen. In tijden van sterk gestegen energieprijzen is dit zeker voordelig.
Een thuisbatterij is en blijft een stevige investering die pas na jaren terugverdiend is. Dat is een feit. Maar anderzijds ziet het er niet naar uit dat de hoge energieprijzen snel weer zullen dalen. Als je het maximum uit je zonnepanelen wil halen, dan is een thuisbatterij zeker het overwegen waard.
Twijfel je nog? Intussen kan je alvast deze tips toepassen:
- Probeer eerst je zelfverbruik te verhogen. Bijvoorbeeld door de wasmachine, vaatwasser en droogkast zo veel mogelijk te gebruiken op momenten dat je zonnepanelen stroom opwekken, overdag wanneer de zon schijnt.
- Heb je een elektrische (warmtepomp)boiler of een elektrisch voertuig? Stem die dan af op je zonnepanelen. In vele gevallen loont het om dat proces te automatiseren via een energiemanagementsysteem (EMS).
Tot slot: nog een belangrijke tip!
Kijk bij je aankoop van een thuisbatterij na of de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (de terugname en recyclage van de afgedankte batterij) geregeld is!
Zoals alle andere batterijen is ook de thuisbatterij onderworpen aan de terugnameplicht of aanvaardingsplicht door de producent/invoerder. Dit is op Europees niveau geregeld. De producent/invoerder moet via de installateur de mogelijkheid voorzien om de thuisbatterij na einde levensduur terug te nemen.
Producent/invoerder is de onderneming die de batterijen op de Belgische markt brengt en die dus de aanvaardingsplicht heeft in België.
Een producent/invoerder die aangesloten is bij Bebat, betaalt een milieubijdrage op thuisbatterijen. Deze bijdrage kan doorgerekend worden aan de eindklant.
Zeker de moeite waard om ook hierover even te praten bij je aankoop!
