De Europese batterijverordening 2023/1542
De Europese batterijverordening 2023/1542 inzake batterijen en afgedankte batterijen van 18/02/2024 treedt op 18/08/2025 in voege voor wat betreft hoofdstuk 8 waarin het afvalbeheer geregeld wordt.
Een aantal grote wijzigingen die voortvloeien uit de Europese batterijverordening zullen pas in het najaar geïmplementeerd worden gezien de aanvullende wetgeving in België op gewestelijk niveau nog niet volledig vastgelegd is. Hierna vind je meer uitleg over de wijzigingen en de voorziene timing.
De 8 wettelijke verplichtingen onder de UPV
Als producent van batterijen met je voldoen aan de uitgebreide productenverantwoordelijkheid (UPV), waarbij heel wat wettelijke verplichtingen komen kijken.
Iedere producent of invoerder die batterijen - zowel los verkocht als ingebouwd in apparaten, lichte vervoermiddelen of andere voertuigen – op de markt aanbiedt, moet voldoen aan de volgende verplichtingen:
Aangeven
Garantieregeling
Sensibilisering en preventie
Inzameling organiseren
Recyclage, hergebruik of herbestemming
Recyclage-efficiëntie aantonen
Rapporteren
Batterijregister
Het batterijregister is een nieuwe vereiste om na te gaan of producenten al de nodige UPV-verplichtingen nakomen met betrekking tot de in België op de markt aangeboden batterijen.
Het is noodzakelijk dat elke lidstaat een register instelt en beheert. Bebat ontwikkelt dit register in samenwerking met de overheden. Dit batterijregister zal op de webpagina’s van de drie gewestelijke administraties te vinden zijn.
Deelnemers van Bebat worden automatisch in het batterijregister opgenomen zolang deelnemers hun verplichtingen vervullen, nu en in de toekomst. De lijst met Bebat-deelnemers kan nu al geconsulteerd worden via onze website of via het MyBebat portaal.
Aangepaste toetredingsovereenkomst
De toetredingsovereenkomst die alle deelnemers van Bebat hebben ondertekend bij hun registratie, wordt aangepast aan de nieuwe wetgeving. Een aangepaste versie van deze toetredingsovereenkomst zal later dit jaar ter ondertekening doorgestuurd worden aan alle deelnemers.
Lokale gemachtigde aanduiden voor buitenlandse deelnemers
Nieuw is ook dat buitenlandse deelnemers een lokale gemachtigde dienen aan te duiden. Dit is een natuurlijke of rechtspersoon die in België gevestigd is en die door de producent (overeenkomstig artikel 8 bis, lid 5, derde alinea, van Richtlijn 2008/98/EG) is aangewezen om de verplichtingen van die producent uit hoofde van hoofdstuk VIII van de verordening na te komen.
Bebat zal de nodige documenten ter beschikking stellen en werkt hiervoor een regeling uit. Dit zal simultaan gebeuren met de ondertekening van de nieuwe toetredingsovereenkomst later dit jaar.
Aangifte doen op basis van nieuwe Bebat-codes
Vanaf 1/1/2026 zullen er nieuwe Bebat-codes ingevoerd worden op basis van de 5 batterijcategorieën van de Europese batterijverordening:
- Draagbare batterijen ≤ 5 kg
- Batterijen van lichte vervoermiddelen (LMT)
- Industriële batterijen
- Start-, verlichtings- en ontstekingsbatterijen (SLI)
- Batterijen van elektrische voertuigen (EV)
Tot en met 31 december 2025 blijven de Bebat-codes op MyBebat gebaseerd op de drie huidige categorieën: draagbaar, industrieel en automotive. Het is immers te complex om op 18 augustus 2025, midden in het jaar, alles aan te passen. De informatie die de Lidstaten moeten rapporteren aan de Europese Commissie is bovendien ook nog niet vastgelegd.
Bebat heeft er dus voor gekozen om de bestaande codes voor het hele aangiftejaar 2025 te behouden. Vanaf 1 januari 2026 worden de Bebat-codes aangepast aan de nieuwe vijf categorieën.
Afgifteplicht en rapportage over inzameling, recyclage, hergebruik of herbestemming
De batterijverordening legt een afgifteplicht op. Dat wil zeggen dat alle eindgebruikers, eindverkopers, distributeurs en inzamelpunten alsook exploitanten van verwerkingsinrichtingen voor afgedankte elektrische en elektronische apparaten en autowrakken, hun afgedankte batterijen dienen te overhandigen aan Bebat.
Als je als deelnemer afgedankte batterijen buiten het Bebat-systeem hebt laten inzamelen, ophalen, ontmantelen, recycleren, of voor hergebruik of herbestemming hebt afgevoerd, zal je hierover jaarlijks aan Bebat moeten rapporteren.
Dat wil zeggen dat je naast de gekende aangifte van batterijen die je op de Belgische markt aanbiedt, ook aangifte zal moeten doen van batterijen die je uit de markt neemt.
Extra verplichtingen voor batterijen > 25 kg
In steeds meer sectoren zien we grotere batterijen > 25 kg opduiken, zoals industriële batterijen, batterijen voor elektrische voertuigen en data-warehousing. Voor deze batterijen betaal je aan Bebat een administratieve bijdrage die de kost van het einde leven niet afdekt.
Indien je batterijen > 25 kg op de markt brengt, zijn er enkele bijkomende zaken waarmee je rekening dient te houden, namelijk de garantieregeling en het invulformulier voor UPV.
Garantieregeling
De Europese Batterijverordening (Art.58.7) verplicht jou als producent om een garantie te stellen wanneer de kost van einde leven niet vooraf wordt betaald – zoals dus het geval is voor batterijen die onder de administratieve bijdrage vallen. Op die manier is de kost ook in geval van faillissement of stopzetting afgedekt. De garantie kan de vorm aannemen van een verpande rekening, een bankgarantie op eerste verzoek of een verzekering, op naam en ten laste van jou als individuele producent.
Bebat bekijkt of deze garantieregeling collectief kan worden opgezet door de invoering van een milieubijdrage, om te vermijden dat elke producent individueel de nodige stappen moet zetten om een bankgarantie te bekomen. We stellen immers vast dat een individuele garantieregeling hoge kosten voor het beheer met zich meebrengt en dit op lange termijn. Bovendien moet de garantie jaarlijks aangepast worden in functie van de batterijen die je op de markt aangeboden hebt en aan de evolutie van de kosten. Dit brengt een hoge financiële onzekerheid voor de toekomst voor jou als producent. We zullen je hierover verder informeren.
Invulformulier voor UPV
Op vraag van de regionale gewesten moeten alle deelnemers die batterijen > 25 kg (met uitzondering van ESS en loodbatterijen) aangeven bij Bebat onder de administratieve bijdrage via een invulformulier meedelen hoe ze zelf deze verplichtingen rond het einde leven van de batterijen zullen organiseren. Dit gaat onder meer over het inzamelen, ophalen, ontmantelen tot het recycleren, hergebruik of herbestemming van batterijen.
Ook deze verplichting is zeer complex en arbeidsintensief en zal door de invoering van een milieubijdrage vermeden worden.
Informatieverplichtingen naar de consument
Als producent ben je verplicht om informatie over het correcte, veilige en verantwoorde gebruik van batterijen ter beschikking te stellen aan de eindgebruiker. Tevens dient er uitleg gegeven te worden over de betekenis van de etiketten en de symbolen die op de batterijen zijn aangebracht. Ook distributeurs en verkooppunten moeten deze informatie ter beschikking stellen van hun klanten. Bebat heeft hiervoor een affiche klaargemaakt zodat jij aan deze verplichtingen voldoet. Meer informatie ontvang je binnenkort via een aparte mailing.
Specifieke verplichtingen voor online marktplaatsen
Bovenop de 8 wettelijke verplichtingen in kader van de UPV, geldt er voor beheerders van online marktplaatsen nog een extra verplichting.
Beheerders van online marktplaatsen moeten namelijk de producenten die via hun platform verkopen informeren over hun UPV-verplichtingen met betrekking tot batterijen. Zij mogen enkel producenten toelaten die kunnen aantonen dat ze bij Bebat zijn aangesloten of een goedgekeurd individueel plan hebben bij de overheid.
Indien een producent dit niet kan aantonen, moet de beheerder hem de toegang verhinderen tot de online marktplaats. Jaarlijks moet de beheerder voor 1 maart een overzicht bezorgen aan de gewestelijke overheden van alle producenten die het voorbije jaar op de marktplaats aanwezig waren. Bij overtredingen moet de marktplaats de producent weren, anders neemt zij zelf de verantwoordelijkheid op zich.
Marktplaatsbeheerders die zelf producent zijn, moeten ook aan de UPV voldoen. Producenten die gebruikmaken van marktplaatsen voor verkoop in België moeten zich in regel stellen met alle hiervoor vermelde UPV-verplichtingen.
